ANIMATU ETA IRAKURRI EUSKARAZ!!!

Jende desegokia

Bilbon dago kokatua Gaizka Zabarteren bigarren nobela. Desegokituen Elkartea izeneko erakunde batek Peter Zuazo protagonista gonbidatuko du, Bilbon egingo diren jardunaldi batzuetan hitzaldi bat eman dezan.

Halako izen berezia duen elkarteak jakin-mina sortuko dio, nola ez, Peter Zuazori eta honek bere buruari galdetuko dio gonbitari baiezkoa ala ezekoa eman behar ote dion.
Gai guztien artean, batez ere, mendekua, amodioa eta desamodioa aurkituko ditugu lan honetan.

Egilea: Gaizka Zabarte
Argitaletxea: Susa
Argitalpen-urtea: 2015

Euskadi Irratian Gaizka Zabarteri egindako elkarrizketa, hemen duzu entzungai.

__________________________________________________________________________

Gizon gogorraren sekretua

Erre izeneko gizon baten suspenseko istorioa da hau. Inauteriak hastearekin batera, bizi den biltegiaren ondoko lantegian hilotz bat aurkitu dute, urkatuta, kolpatuta eta zaurituta, biluzik eta belarria eta zakila moztuta. Patuak nahi izan du belarria Erre-ren eskuetara iristea.

Bezperako mozkorraldiaren ondorengo ajeak arrazoia lainotu diote Erreri eta hilketarekin zerikusirik izan dezakeela bururatu zaionetik, ez du bakerik. Horregatik, bezperako ibilerak argitu nahian, bart etxeratu bitarteko azkeneko orduak eman zituen putetxera itzultzea erabakiko du. 
Horrenbestez, susmatu ere egin gabe, heriotzaren errudunen peskizan nahastuko da hondo-hondoraino. 
Thriller-aren estiloari jarraituz, emozioa piztea, tentsioa mantentzea eta suspenseari eustea lortzen duen inauteri- giroko eleberri ganberroa idatzi dute Etxeberria anaiek. Donostia inguruko industrialde batean dago kokatuta istorioa, krisiaren ondorio beltzez zipriztindutako agertokietan: taberna ilun bat, putetxe bat, hondoak jotako enpresa bat, biltegi zahar bat…

Egileak: Xabier eta Martin Etxeberria
Argitaletxea: Elkar
Argitalpen-urtea: 2015

Euskadi Irratiko Arratsean saioan egindako elkarrizketa, berriz, hemen duzu entzungai.

 _____________________________________________________________________________

Inspektore bat ate joka

Polizia-inspektore bat Birlingtarren familiaren etxean ustekabean agertu eta Sheilaren ezkontza-konpromisoa ospatzeko egiten ari diren afaria etengo du.

Mahaikideek neskatxa baten suizidioan izan dezaketen inplikazioa ikertzen ari da inspektorea.
Une horretatik aurrera, suspensez betetako istorio bat garatuko da, esanahi moral handiko gai bat plazaratzen duena: denok gara gizadiaren kide, eta, hortaz, denok gara gainerakoen patuaren erantzule.

Egilea. J.B. Priestley
Itzultzailea: Manu López Gaseni
Argitaletxea: Vicens Vives
Argitalpen-urtea: 2014

Liburuak hitzaurre luzea du, egilearen biografia eta garaiko datuak eskaintzen dituena, azalpen-oharrak ere badaude eta bukaeran, jarduerak proposatzen ditu, lan hau ikuspegi literario nahiz etikotik ulertzen laguntzeko.

Esteka: HABE Liburutegiaren fitxa

Orrialdeak: 96

_________________________________________________________

Urrezko kakalardoa ; Morgue kaleko hilketak

Euskarazko ariketak osagarri dituen misteriozko bi ipuin eder.

Aurrenekoan, aberats izandako gizon behartsu bat, Legrand, altxor baten bila joango da mendira. Bidaide izango ditu Jupiter bere morroia, txakur bat eta ipuin honetako narratzailea. Narratzaileak kontatzen du nola ezagutu zuen Legrand, eta honek nola lortu zituen pergamino bat eta urrezko kakalardo bat, eta nola lortu zuen pergaminoaren eta kakalardoaren arteko erlazioa aurkitzea eta pergaminoko kriptograma deszifratzea. Legrandekin batera deszifratuko dute kriptograma irakurleek.
Bigarren ipuinean, ama-alabak hilko ditu norbaitek Parisko etxe batean, eta polizia ia ezer argitzeko ezgauza izango denez, detektibe pribatu baten esku geratuko da hilketak argitzea. Hiltzaileen zentzugabekeria eta detektibearen analisirako joera kontrajartzen dira ipuinean.

Egilea: Edgar Allan Poe
Itzultzailea: Koro Navarro
Argitaletxea: Vicens Vives
Argitalpen-urtea: 2014

Euskarazko ariketak osagarri dituen misteriozko bi ipuin eder. Aurrenekoan, aberats izandako gizon behartsu bat, Legrand, altxor baten bila joango da mendira. Bidaide izango ditu Jupiter bere morroia, txakur bat eta ipuin honetako narratzailea. Narratzaileak kontatzen du nola ezagutu zuen Legrand, eta honek nola lortu zituen pergamino bat eta urrezko kakalardo bat, eta nola lortu zuen pergaminoaren eta kakalardoaren arteko erlazioa aurkitzea eta pergaminoko kriptograma deszifratzea. Legrandekin batera deszifratuko dute kriptograma irakurleek.
Bigarren ipuinean, ama-alabak hilko ditu norbaitek Parisko etxe batean, eta polizia ia ezer argitzeko ezgauza izango denez, detektibe pribatu baten esku geratuko da hilketak argitzea. Hiltzaileen zentzugabekeria eta detektibearen analisirako joera kontrajartzen dira ipuinean.
Ipuinak bezain interesgarri, Poeren biografia duela liburu honek. Eta bere obra ere aztertzen da hitzaurrean, bi ipuinak barne. Adibidez, kontakizun batek ze ezaugarri izan behar dituen azaltzen da “Ipuinak eta ipuinaren arauak” izeneko atalean.

Hona pasarte bat:
Lekuko honek bere borondatez egin zuen adierazpena. Frantsesez egiten ez duelarik, interprete baten bidez egin zitzaizkion galderak. Amsterdamen jaioa da. Garrasiak aditzen ziren unean igaro zen etxearen aurretik. Zenbait minutuz luzatu omen ziren, hamar minutuz edo. Oihu luzeak eta ozenak omen ziren, beldurgarriak eta oso kezkagarriak.

(74. or)

•    Inoiz izan zara gertaera bitxiren baten lekuko? Zer gertatu zen? Non? Noiz? Zuk zer egin zenuen? Sei bat lerroko paragrafo batean laburtuko duzu gertatutakoa?
 

Esteka: HABE Liburutegiaren fitxa

Orrialdeak: 134

Zaindari ikusezina

Amaia Salazar inspektoreak bi eginkizun ditu eleberrian: Lehena, Baztan inguruan, eta batik bat, Elizondo inguruan gertatzen ari diren neska nerabeen hilketak argitzea. Bigarrena, berriz, bere amarekin, izan (eta dituen) arazo larriak konpontzea.

Amaia Salazarren amak fijazio gaiztoa du alabarekin. Eleberriak aurrera egin ahala haurtzaroko oroitzapenen bidez berreskuratuko da harreman gaizto horien nondik norakoak. Jakina, familia bera da lehen kaltetua. Honetaz ere luze jardungo du nobelak.
Baina hari eta gertaera nagusiak: Zergatik neskak, eta beti ere nerabeak? Galdera horien erantzuna ikerketak eta hiltzaileak berak emango du. Hiltzailearen koadro psikologikoak emango du izaera maniakoaren berri.

Eleberriaren hirugarren baliabide nagusia mitologia da. Basajaunak bizirik omen daude inguruko bizilagunen imajinarioan.

Egilea: Dolores Redondo
Itzultzailea: Josu Zabaleta

Argitaletxea: Erein
Argitalpen-urtea: 2013

Liburuaren lehen atala irakurtzeko, egin klik hemen.

Esteka: HABE Liburutegiko fitxa

_____________________________________________________

Eskaintza ekaitzari

Eskaintza ekaitzari Baztango trilogiaren hirugarren liburua da, eta aurreko bietan bezala, maisuki azalduak ageri dira trama nagusian familia harremanak, bikote harremanak, gurasotasuna… eta horrek guztiak kontakizuna are interesgarriago bihurtzen du. Erritmo bizkor eta ezin utzizkoan irakurtzeko moduko eleberria da.

Hilabete joan da Foruzaingoko Amaia Salazar inspektoreak bere semea heriotzatik salbatu eta Berasategi doktorea atxilotu zuenetik. Amaiak oraindik arriskuan ikusten du bere burua, ordea.
Elizondoko neskatila baten bat-bateko heriotzak susmoak piztuko ditu: haurrak gorriune bat du aurpegian, eta aita haurraren gorpua eramaten saiatu da. Neskatilaren birramonak uste du heriotzaren erantzulea Inguma dela, hots, lo dauden pertsonak geldiarazi ondoren haien hatsa edan eta bizia kentzen dien demonioa. Auzitegiko medikuaren txostenetatik abiatuta, beste haur txiki batzuen heriotzak ikertzen hasiko da Amaia Salazar, eta, horrela, aztarna harrigarriak aurkituko ditu Baztan osoan barna.
Eta, bitartean, oihanetik, sekulako ekaitza heldu da egiarik latzena lurperatzeko.

Egilea: Dolores Redondo
Itzultzaileak: Rey Escalera, Fernando; Vilches Plaza, Mikel
Argitaletxea: Erein
Argitalpen-urtea: 2014

Esteka: HABE Liburutegiaren fitxa

Orrialdeak: 616

_____________________________________________________________________________

Hezurren ondarea

Baztango trilogia izenaz ezagutzen diren hiru liburuetatik bigarrena dugu hau. Hemen ere Amaia Salazar inspektorea da protagonista nagusia, Foruzaingoaren erailketen arloko burua.

Lehenengo liburuan (Zaindari ikusezina) ikusi genuen bezala, Baztan ibar osoa izuz eta kezkaz bete zituzten Basajaunen hilketak argitu zituen Amaiak. Basajaunen modus operandia imitatuz, Jason Medinak bere andrearen alaba nerabea, Johana, hil, bortxatu eta mutilatu egin zuen. Amaiak bere egitekoa bete zuen hiltzaile bihozgabe hura akusatzen zuten frogak biltzen, eta prest dago epaiketan erakusteko.
Bigarren liburu honetan, Johana Marquezen aitaordearen kontrako epaiketa hastear dago. Salan zain dauden pertsonen artean dago, haurdun, Amaia Salazar inspektorea.
Halako batean, ordea, epaileak adierazi du epaiketa bertan behera gelditzen dela: akusatuak bere buruaz beste egin du epaitegietako komunetan.

Egilea: Dolores Redondo
Argitaletxea: Erein
Itzultzaileak: Rey Escalera, Fernando; Vilches Plaza, Mikel
Argitaletxea: Erein
Argitalpen-urtea: 2013

Lehen atala irakurgai helbide honetan.

Esteka: HABE Liburutegiaren fitxa

Orrialdeak: 624

Tribuaren Berbak

Euskaldunok zergatik ez dugu beste euskaldunekin euskaraz egiten?

Motibazioek helburu jakin bat lortzeko bidean jartzen gaituzte. Helburu jakin hori euskara egitea denean zer gertatzen den aztertu du, aste honetan, ‘Tribuaren Berbak’ saioak.
Lehenik, eta behin euskara egin ahal izateko baldintza batzuk bete behar dira: norberak euskaraz jakitea, mintzakideak euskaraz badakiela jakitea, eta garrantzitsuena, euskaraz egin nahi izatea. Ordea, asko gara euskaraz hitz egiten dakigunak, baina dakigun guztiok ez dugu beti eta dakiten guztiekin erabiltzen. Zergatik kostatzen zaigu hainbeste nahi izatetik hitz egitera jauzi egitea? Zergatik egiten dugu erdaraz euskaraz egin dezakegunean? 

Juanjo Allur, Siadeco taldeko ikertzailea

Juanjo Allur, Siadeco taldeko ikertzaileak, jendeak kalean euskaraz ez egiteko arrazoiak sailkatzen lagunduko dio Kike Amonarrizi. Bi  multzo nagusi bereizi ditu: Alde batetik, norberarekin lotutako arrazoiak egongo lirateke ( euskaraz ideiak adierazteko zailtasuna, gaztelaniaz aritzeko erosotasuna, gai batzuetaz hitz egiteko euskarak suposatzen duen esfortzua, borondate falta, euskara ama hizkuntza ez izatea, pertsona jakin batzuekin hizkuntza jakin bat erabiltzeko ohitura…) ; eta bestetik, arrazoi sozialak, hau da, inguruarekin edo gizartearekin lotutakoak.  Sailkapen honen arabera, euskara ez erabiltzeko ematen diren arrazoi gehienak lehen multzoan egongo lirateke, eta beraz, euskara erabiltzea norberaren esku asko dagoela esan du Juango Allurrek.

Fermin Etxegoien kazetaria

Hau dela eta, arrazoi guzti hauei konponbideak bilatzea izango litzateke erronka nagusiena. Eta horretarako, euskara hiztunen artean erakargarri egiteko metodoak bultzatu behar dira. Ilusioa ezinbesteko elementua da, Fermin Etxegoien kazetariaren arabera. Baina, batez ere, euskara erakargarria izateko estetikoki funtzionala izan behar duela uste du. Euskara erraztea eta sinplifikatzea proposatzen du, jendeak euskara ondo barneratu eta erabili dezan.

Estitxu Garai komunikazio eta marketing aditua

Bestalde, euskara bultzatzeko hainbat kanpaina egin dira. Estitxu Garai, komunikazio eta marketing adituaren arabera, euskara sustatzeko kanpaina hauek beharrezkoak dira baina eraginkorrak  izateko, lehenik eta behin, jendeak euskaraz hitz egiteko motibazioak zeintzuk diren ikertu behar dira. Behin motibazioak identifikatuta, euskara sustatzeko kanpainak diseinatu behar dira.

Aurkene Redondo, coach-a

Aurrekoari lotuta, jendeak euskaraz hitz egiteko motibazio metodoak ere oso garrantzitsuak dira. Aurkene Redondo coachak jendea nola motibatu azaldu digu. Horretarako, ‘galdera boteretsuen metodologia’ erabiltzen du: Nahi duguna ondo definitzea eta identifikatzea, nahi dugun hori gure esku dagoen edo ez definitzea, helburua lortzeko pausuak zehaztea, baliabideak bilatzea, epe bat finkatzea, zer edo zer alboratu behar dugun jakitea eta, azkenik, nahi dugun helburua gure buruan irudikatzea energia horretan jartzeko.

Yuli Vargas kubatarra eta euskaldunberria

Azkenik, orain arte ikusi ditugun ‘Tribuaren Berbak’ saioko atal ezberdinetan beraien burua motibatu eta euskaraz gozatzeko helburua lortu duen euskaldun berri asko ezagutu ditugu.
Beraz, aste honetako saioak erakutsi digu euskaraz egin nahi duenak euskaraz egin dezakeela.

Interesgarria izango delakoan

Gurea ez den arren, uste dut interesgarria dela Umeen Zerbitzuko ebaluazio txostenetan landutako hiztegiari tartetxo bat eskaintzea:


- Agente derivante = Agente deribatzaile
- Agua corriente = Edateko ura
- Antecedentes = Aurrekariak
- Centro de salud mental = Osasun Mentaleko Zentro
- Condiciones de habitabilidad = Bizigarritasun baldintzak
- Corresponsabilidad = Erantzunkidetasun
- Electricidad = Elektrizitate (argindar)
- Familia extensa = Familia zabal
- Familia nuclear = Familia nuklear
- Familiares convivientes = Ekarrekin bizi diren familiakoak
- Fuente de derivación = Deribazio iturri
- Grado de cronicidad del problema = Arazoaren kronikotasun maila
- Habilidad para la resolución de conflictos = Gatazkak ebazteko trebetasun
- Hacinamiento = Pilaketa
- Higiene = Higiene
- Historia familiar = Familia historia
- Incapacitado laboral = Lanerako ezindu
- Incierto = Zalantzazko
- Institucionalización = Instituzionalizazio
- Nº de colegiado/colegiada = Elkargokide zk.
- Negativo = Negatibo
- Nivel de desprotección = Babesgabezia maila
- Personas allegadas = Hurbileko pertsonak
- Plan de caso = Kasu plan
- Plan de contingencia = Kontingentzia plan
- Plan de trabajo = Lan-plan
- Porcentaje de asistencia = Eskolaratze ehuneko
- Posibles disfuncionalidades = Balizko disfuntzionaltasunak
- Positivo = Positibo
- Preservación familiar = Familia babeste
- Pronóstico = Pronostiko
- Punto de encuentro = Elkargune
- Relación de parentesco = Ahaidetasun-harreman
- Relaciones conflictivas = Harreman gatazkatsuak
- Rendimiento académico = Errendimendu akademiko
- Reunificación familiar = Familia berriz elkartzea
- Seguimiento pediátrico = Jarraipen pediatriko
- Separación permanente = Behin betiko banantzea
- Separación temporal = Aldi baterako banantzea
- Servicio residencial especializado = Egoitza-zerbitzu espezializatu
- Situación laboral = Lan egoera
- Solicitud de guarda = Zaintza-eskaera
- Tratamiento farmacológico = Tratamendu farmakologiko
- Uso del tiempo libre = Aisialdiaren erabilera
- Visitas domiciliarias = Etxez etxeko bisitak

Heldu da eguna: 2015eko maiatzaren 7ko batzordea

Mendetasuna duten pertsonak ebaluatzeko hamaika batzorde pasatu dira urte hauetan ataleko euskara planean batzorde teknikoaren euskarazko lanketa egiten hasi ginenetik. Denbora honetan denetarik izan dugu euskarazko eta gaztelaniazko txosten kopuruan, baina beti goranzko joera nabaria izan du euskaraz idatzitako txosten kopuruak.

Orain arte, emaitza eta ehuneko onak lortu ditugun arren, batzorde guztietan aurkeztu dira gaztelanizako txostenak, euskarazkoak baino gutxiago, baina komisio guztietan agertu da gaztelaniaz idatzitako txostenen bat edo beste.

2015eko maiatzaren 7ra arte itxaron behar izan dugu erabateko batzorde euskaldun bat ikusteko. Gaur 8 kasu aurkeztu dira eta txosten guztiak (%100) euskaraz idatzita!!! Orain arte izan dugun emaitzarik onena.

Benetan pozteko albistea eta lorpena da hau; hainbat lan eta esfortzu egin ostean, merezitako saria lortu baituzue langile guztiok.

Zorionak eta eskerrik asko euskararen alde egiten duzuen lanagatik!!!