2013ko irailaren 26ko Batzordea

Gaurko batzordean 12 kasu aurkeztu dituzte langileek. Kasu guztien aurkezpena euskaraz egin dute, nahiz eta momentu batean kasu berezi baten gainean eztabaida sutsua piztu eta gaztelaniara jo duten. 12 txosten aurkeztu dituzte eta horietatik 7 euskaraz idatzita, %58. Lehengo astean aipatu genuen bezala, joan den ikasturtean %20rekin hasi eta %60ra heldu ginen ikasturte bukaeran; aurten %60tik %80ra heltzeko arronka daukagu. Bide gogorra izango da, baina denon artean lortuko dugu.
Hona hemen gaurko batzordean agertu zaizkigun kontu interesgarri batzuk:

AKATSAK

- Administrazio hizkeran gaztelaniazko "desde" euskaraz gaizki erabiltzen da askotan:
     * Desde diputación se informa... = *Aldunditik esaten da...
     * Desde el Servicio de Centros se nos plantea... = *Zentroen Zerbitzutik esan digute...
     * Se realizarán acciones desde el ayuntamiento... = *Udaletxetik ekintzak egingo dira...
Euskaraz ez da egokia "desde" hori "nondik" egitura baten bidez egitea. Egokiagoak dira:
     *Desde diputación se informa = Aldundiak esaten du...
     *Desde el Servicio de Centros se nos plantea... = Zentroen Zerbitzuak esan digu...
     *Se realizarán acciónes desde el ayuntamiento = Udaletxeak ekintzak egingo ditu...

HIZTEGIA

- Carencia = Gabezia (Garbitasun eta antolaketa gabeziak ditu)
- Condiciones de habitabilidad = Bizigarritasun egoera
- Desprotección = Babesgabetasun (situación de desprotección = babesgabetasun egoera)
- Enseres domésticos = Etxeko gauzak
- Fiskalía = Fiskaltza
- Hurto = Ebasketa (robo = lapurreta)
- Indespensable = beharrezko; ezinbesteko; nahitaezko
- Literalmente = Hitzez hitz (gizarte langileak hitzez hitz esan dit...)
- Mobiliario = Altzariak
- Pancreas = Pankrea (pankreako minbizia)
- Sustancias tóxicas = Substantzia toxikoak (substantzia toxikoak kontsumitzen ditu)
- Trastorno bipolar = Nahasmendu bipolar
- Trastorno de identidad = Nortasun nahasmendu (Nortasun nahasmendu mistoa)

Gerundioaren erabilera okerrak

Gure artean oso zabalduta dagen arazo bati aurre egiteko, hona hemen www.erabili.com guneak ematen dizkigun azalpenak.

«Eginez» bezalako formak aditz-partizipioari («egin», «eman», «hartu»...) instrumentalaren marka («-z») erantsiz sortzen dira. Halako formek hiru erabilera nagusi dauzkate.

1. Zerbait lortzeko bidea edo bitartekoa adieraztea.
   • Kristala apurtuz atera dute gela barruan pilatu den gasa.
   • Entzunaren entzunez, udako kantak buruan txertatuta geratzen zaizkigu betiko.
2. Esaten denaren berri ematea.
   • Josunek deitu du, bere laguntza eskainiz.
   • Manifestazioa egin zuten sindikatuek, erreformak gelditzeko eskatuz.
3. Denboran aldi berean gertatzen diren ekintzak lotzea.
   • Agur esanez urrundu ziren.
   • Atzerritik etorritako taldeek Bilboko kaleak zeharkatu dituzte, euren doinuak kantatuz eta dantzatuz.

Aspaldian erabilera oker bat zabaldu da: gertaera baten ondorioa adieraztea.

• Bart bonbak jaurti dituzte Tripolin, lau hildako eraginez.

Adibide horretan, lehen gertaera (bonbak Tripolin jaurtitzea) eragilea da, eta bigarrena (lau pertsona hiltzea), bestearen ondorioa. Horrelako kasuetan, okerra da ondorioari -zjartzea.

Erabilera oker hori konpontzeko modurik errazena ekintza biak lotzeko «eta» juntagailua erabiltzea da:

• Bart bonbak jaurti dituzte Tripolin, eta lau hildako eragin dituzte.

Hona hemen beste adibide batzuk:

• trakets: Karidadeko Bentak Euskal Herri osoa zeharkatu du agurreko biran, arrakasta handia lortuz.
  • hobeto: Karidadeko Bentak Euskal Herri osoa zeharkatu du agurreko biran, eta arrakasta handia lortu du.
• trakets: Presa handiz irten nintzen etxetik, dena hankaz gora utziz.
  • hobeto: Presa handiz irten nintzen etxetik, eta hankaz gora utzi nuen dena.
• trakets: Brend upela asko garestitu zen atzo, merkatuetan urduritasunaeraginez.
  • hobeto: Brend upela asko garestitu zen atzo, eta merkatuetan urduritasuna eragin zuen.

Erreferentziak:

• EITB (2007): Euskarazko albistegietarako esku-liburua II. 102-104.
• GARZIA GARMENDIA, Juan (2005): Kalko okerrak. 84.

(EIDER SANTISTEBAN eta GONTZAL FONTECILLA. ETBn 2011ko beka-aldian prestaturiko lana)

Hasi da ikasturtea eta honekin batera berbalagunak, mintzalagunak eta euskaraz hitz egiteko taldeak

Barrez lehertzeko telesaio berria: Kontrako Eztarria

2013ko irailaren 19ko Batzordea

Berriro martxan... Aitortu beharra dago uda osteko lehen batzordea izateko oso pozgarria izan dela euskaraz egindako eginbideen ehunekoa. Gaur 10 kasu aurkeztu dira, 6 eginbide euskaraz idatzita eta 4 gaztelaniaz, ahozko aurkezpenak denak euskaraz egin dira. Beraz, joan den ikasturtea bukatu genuen bezala hasi dugu aurtengoa, %60 inguruan.

Hona hemen batzordean zein eginbideetan agertu zaizkigun gauzarik interesgarrienak:

AKATSAK

- %: Euskaraz % ikurra zenbakiaren aurrretik jarri behar da (%72) eta ez gaztelaniaz bezala (72%).
Horrez gain, mugagabean dekinatuko dugu: %72k ez du mendekotasunik
Zenbateko desgaitasuna adierazteko: %25eko desgaitasuna du eta %20ko desgaitasuna du erabiliko dugu.

HIZTEGIA

- Barreras arquitectónicas = Oztopo arkitektonikoak
- Estar encamado/encamada = Oheratuta egon
- Esquizofrenia paranoide = Eskizofrenia paranoide
- Nuera = Errain
- Lesiones cutaneas = Azaleko zauriak
- Pelvis = Pelbis (Rotura de pelvis = Pelbis haustura)
- Resolución = Ebazpena
- Situación de fragilidad = Egoera hauskor; adibidez: zaintzailea egoera hauskorrean dago.
- Soltero/soltera = Ezkongabe
- Yerno = Suhi